مهدیه امیری نژاد؛ غلامعلی اکبری؛ امین باقی زاده؛ ایرج اله دادی؛ مریم شهبازی؛ معصومه نعیمی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی آهن و روی بر برخی صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی زیرۀ سبز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در گلخانۀ پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی کرمان در سال 1391 اجرا شد. در این آزمایش، عامل تنش در سه سطح 70 درصد (شاهد)، 50 درصد (ملایم) و 30 درصد (شدید) ظرفیت ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی آهن و روی بر برخی صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی زیرۀ سبز، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، در گلخانۀ پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی کرمان در سال 1391 اجرا شد. در این آزمایش، عامل تنش در سه سطح 70 درصد (شاهد)، 50 درصد (ملایم) و 30 درصد (شدید) ظرفیت زراعی و عامل محلول‌پاشی در چهار سطح آب (شاهد)، آهن، روی و مخلوط آهن و روی با غلظت 5 در 1000 بودند. محلول‌پاشی آهن و روی در شرایط تنش خشکی تأثیر معناداری بر برخی صفات داشت، به‌طوری که بیشترین مقدار پروتئین‌های محلول و پرولین به‌ترتیب 12/4 و 52/364 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ و بیشترین مقدار قندهای محلول 62/5 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک برگ، از کاربرد همزمان این دو عنصر تحت شرایط تنش شدید به‌دست آمد. همچنین محلول‌پاشی در شرایط تنش‌ملایم و شدید به کاهش معنادار مقدار مالون‌دی‌آلدئید به‌ترتیب 16/9 و 06/5 میکرومول بر گرم وزن تر برگ نسبت به تیمار شاهد منجر شد. تنش خشکی و محلول‌پاشی، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان را افزایش داد، به‌طوری که بیشترین فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، گایاکول‌پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز از تیمار تنش شدید و محلول‌پاشی مخلوط عناصر آهن و روی به‌ترتیب 51/28، 75/284 و 99/50 میلی‌گرم پروتئین در دقیقه به‌دست آمد که نسبت به تیمار شاهد، افزایش چشمگیری داشت. ازاین‌رو، محلول‌پاشی عناصر کم‌مصرف آهن و روی در مناطق در معرض تنش کمآبی، تأثیر مفیدی در افزایش صفات بیوشیمیایی و مقاومت به تنش خشکی در زیرة سبز دارد.
ساناز افشاری بهبهانی زاده؛ غلامعلی اکبری؛ مریم شهبازی؛ ایرج اله دادی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تنش کمآبی آخر فصل بر ویژگی‌های برگ و ارتباط آن با عملکرد دانۀ ژنوتیپ‌های جو (’یوسف‘، ’فجر30‘، ’نصرت‘، ‘PBYT-46’، ‘PBYT-97’ و ’موروکو‘)، دو آزمایش جداگانه در شرایط تنش (قطع آبیاری از شروع گلدهی تا پایان فصل) و بدون تنش (آبیاری - شاهد) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، در ایستگاه ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تنش کمآبی آخر فصل بر ویژگی‌های برگ و ارتباط آن با عملکرد دانۀ ژنوتیپ‌های جو (’یوسف‘، ’فجر30‘، ’نصرت‘، ‘PBYT-46’، ‘PBYT-97’ و ’موروکو‘)، دو آزمایش جداگانه در شرایط تنش (قطع آبیاری از شروع گلدهی تا پایان فصل) و بدون تنش (آبیاری - شاهد) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، در ایستگاه تحقیقاتی یزد، در سال زراعی90-1389 به‌‌اجرا درآمد. تنش خشکی سبب کاهش معنادار شاخص سطح برگ و سبزینگی برگ و افزایش معنادار دمای کانوپی و لوله شدن برگ شد و مقدار موم برگ در مرحلۀ 21 روز پس از گلدهی را نیز به‌طور معناداری افزایش داد. بررسی‌ها با میکروسکوپ الکترونی جاروب (SEM) نیز افزایش پراکندگی کریستال‌های موم اپیکوتیکولی را در ژنوتیپ‌های ’یوسف‘ و ‘PBYT-46’ در شرایط تنش تأیید کرد. ژنوتیپ ’فجر30‘ با بیشترین میزان تعرق کوتیکولی و دمای کانوپی، بیشترین درصد کاهش عملکرد دانه و ژنوتیپ‌های ’یوسف‘ و ‘PBYT-46’ با دارا بودن تراکم بیشتر کریستال‌های موم اپیکوتیکولی، دمای کانوپی و تعرق کوتیکولی کمتر و کاهش کمتر کلروفیل در شرایط تنش، کمترین درصد کاهش عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. با توجه به نبود همبستگی معنادار بین مقدار موم برگ و عملکرد دانه در هر دو شرایط تنش و شاهد و در شرایط تنش به‌تنهایی، به‌نظر می‌رسد افزایش کریستال‌های موم اپیکوتیکولی تأثیر بیشتری نسبت به کمیت موم در تحمل به خشکی انتهای فصل ژنوتیپ‌های جو داشته باشد.
ریحانه پیشکام راد؛ علی ایزدی دربندی؛ مریم شهبازی؛ مهدی فاضل نجفآبادی؛ حمیدرضا نیکخواه؛ رها عابدینی؛ مرتضی براتی
چکیده
به‌منظور بررسی واکنش رقمهای مختلف جو به خشکی، آزمایشی با دو نمونۀ وحشی و چهار رقم زراعی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در وضعیت گلخانه در مرحلۀ رویشی گیاه اجرا شد. در این تحقیق، ارقام جو به‌عنوان عامل اول، و تیمار آبیاری در سه سطح آبیاری 70، 30 و 10 درصد ظرفیت نگهداری آب خاک به‌عنوان عامل دوم منظور شدند. تجزیۀ واریانس ...
بیشتر
به‌منظور بررسی واکنش رقمهای مختلف جو به خشکی، آزمایشی با دو نمونۀ وحشی و چهار رقم زراعی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در وضعیت گلخانه در مرحلۀ رویشی گیاه اجرا شد. در این تحقیق، ارقام جو به‌عنوان عامل اول، و تیمار آبیاری در سه سطح آبیاری 70، 30 و 10 درصد ظرفیت نگهداری آب خاک به‌عنوان عامل دوم منظور شدند. تجزیۀ واریانس دادهها نشان داد که اثر تنش خشکی و ژنوتیپ بر خصوصیات مورفولوژی مانند تعداد پنجه، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، سطح برگ و برخی خصوصیات فیزیولوژیک شامل درصد مادۀ خشک، محتوای نسبی آب برگ، میزان سبزینگی برگ، پتانسیل اسمزی، تنظیم اسمزی، هدایت روزنهای و دمای کانوپی معنادار بود. بین محتوای نسبی آب برگ و دو صفت درصد مادۀ خشک و پتانسیل اسمزی، همبستگی مثبت و معناداری مشاهده شد. در تجزیۀ علیت، پتانسیل اسمزی بیشترین اثر مستقیم را بر درصد مادۀ خشک گیاه داشت. از بین ارقام زراعی، رقم موروکو؛ و از بین جوهای اسپانتانئوم، نمونۀ 41-1/check S09 در مقایسه با دیگر ژنوتیپها نسبت به تنشهای اعمالشده حساسیت بیشتری از خود نشان دادند.